Svart/kvitt, eller gråtonar?

I leksjonen som omhandlar hensyn rundt publisering på Internett, blir det sagt at lovene er der for oss og ikkje mot oss. Det er viktig at vi som lærarar veit kva som er lov og ikkje. Det er synd dersom frykta for å bryte med loven hindrar elevane i å få nytte IKT i sin skulekvardag. Kort sagt må vi lærarane sette oss inn i kva reglar som gjeld, og om vi er usikre bør vi ha det som ein hugseregel at vi aldri legg ut noko før vi har sjekka dette opp, evt. henta inn dei løyva vi må ha. Ein skulle tru at kva som er greitt å publisere og ikkje, var rimeleg svart/kvitt. Enten er det lov eller så er det ikkje lov. Vel, som alt anna så er det ikkje fullt så enkelt. Vi beveger oss ofte i ei gråsone der "det er lov dersom...". Ein grunnregel som lærar er i allefall å hente inn samtykke frå foreldre med tanke på bruk av bilete på skulen si nettside og liknande. Her er det viktig at du er tydeleg på kva foreldra samtykker til. Der er i følgje Helmers tre krav som må vere oppfylte for at samtykket skal vere gyldig; det skal vere frivillig, uttrykkjeleg og informert (Helmers, 2005). Dette viser at rutinane rundt publisering av bilete må vere gode og må minnast om jamnt. Arbeidet med øvingsoppgåvene til denne leksjonen var i hovudsak å vurdere kva reglar som ville gjelde for ulike typar bilete. Her er fleire over som må takast omsyn til, som blant anna Åndsverkloven: "Eneretten til et fotografisk bilde varer i fotografens levetid og 15 år etter utløpet av hans dødsår, men likevel minst 50 år fra utløpet av det år bildet ble laget" (Åndsverkloven, 1961 §43a), dersom fotografiet blir sett på som eit fotografisk verk, eit kunstverk, "Opphavsretten varer i opphavsmannens levetid og 70 år etter utløpet av hans dødsår" (Åndsverkloven, 1961 §40). I tillegg til desse kjem lov om personvern og Straffeloven. Det gjeld å halde tunga beint i munnen, men som sagt; gode rutinar hjelper ein langt på veg. I tillegg er det ein gylden regel å tenke seg om to gonger før ein legg ut noko på nettet. Det som ved første tanke kan verke morosamt er ikkje nødvendigvis lurt. Kjelder

• Helmers, G. (2005) Informasjon om mindreårige på Internett, [Internett] Tilgjengeleg fra Datatilsynet: http://www.datatilsynet.no/templates/article____894.aspx
• Personopplysningsloven (2000) Lov om behandling av personopplysninger [Internett]. Tilgjengelig fra Lovdata: http://www.lovdata.no/all/hl-20000414-031.html
• Straffeloven (1902) Almindelig borgerlig Straffelov [Internett] Tilgjengelig fra Lovdata: http://www.lovdata.no/all/hl-19020522-010.html
• Åndsverkloven (1961) Lov om opphavsrett til åndsverk [Internett] Tilgjengelig fra Lovdata: http://www.lovdata.no/all/hl-19610512-002.html